بررسی انواع هواساز ها
هواساز به سیستمی گفته می شود که وظیفه اصلی و مهم آن تنظیم گردش هوا در سیستم های تهویه مطبوع می باشد و در این زمینه در صنعت ساختمان نقش آفرینی می کند. در این مقاله انواع هواساز را شرح خواهیم داد.
این دستگاه را می توان یکی از انواع سیستم های خنک کننده دانست که در بسیاری از ساختمان ها و مراکز مسکونی مورد استفاده قرار می گیرد و هوای مطبوعی را برای افراد ایجاد می کند.
این سیستم از اجزای مختلفی تشکیل شده است و هر یک از قطعاتی که در داخل آن قرار دارند عملکرد خاصی برعهده دارند تا سیستم به بهترین نحو کار کند.
در واقع از این دستگاه برای تنظیم دما، تنظیم رطوبت، فیلتراسیون، کنترل سرعت گردش هوا و همچنین برای توزیع هوای ورودی به ساختمان، آپارتمان، انبار صنعتی یا هر نوع ساختمان دیگری استفاده می شود.
همانطور که گفته شد، این دستگاه را می توان به همراه سایر وسایل سرمایشی مانند چیلر و وسایل گرمایشی مانند دیگ بخار و یا وسایل گرمایشی و سرمایشی مانند GHP، VRF و غیره استفاده کرد.
زیرا هواساز ها در واقع برای تولید گرما و سرما ساخته نشده اند، بلکه تنها وظیفه توزیع هوای سرد و گرم را دارند.
هواساز ها انواع مختلفی دارد اما می توان گفت که به طور کلی این دستگاه ها به دو مدل اصلی و با توجه به نوع کاربری تقسیم می شوند:
هواساز ساختمانی:
برای محیط هایی مانند مراکز آموزشی، باشگاه ها، تالارها، منازل مسکونی و ... استفاده می شود.
اما جالب است بدانید که از نظر ساختاری تفاوت زیادی بین دو مدل ساختمانی و صنعتی این سیستم تبرید وجود ندارد و نقاط تمایز این محصولات را می توان از ابعاد، نوع فیلترها و سیستم رطوبت گیر بیان کرد.
برای این مدل از سیستم های رطوبت گیر و رطوبت زن استفاده نشده و در صورت نیاز می توان از چنین سیستم هایی در آنها استفاده کرد.
هواساز صنعتی:
دستگاه های صنعتی عمدتاً در مکان های بسیار بزرگ با کاربردهای صنعتی مانند تهویه هوای انبار، تهویه مطبوع راهرو، سالن های ورزشی، سالن های تولید و ... استفاده می شوند.
لازم به ذکر است که فضای این سوله ها بسیار زیاد است، بنابراین باید از فیلترهای بسیار قوی برای آنها استفاده شود.
انواع هواساز
انواع هواساز به 3 دسته کلی هواساز هایژنیک، هواساز هیت ریکاوری و معمولی تقسیم می شوند.
نکته این است که نوع معمولی خود به انواع هواساز از نظر نوع فن، تجهیزات کنترل رطوبت یا بدون تجهیزات، جنس بدنه، نوع کویل آبی یا DX و ... تقسیم می شود.
هدف از استفاده از انواع هواساز کنترل پارامترهای زیر در محیط داخلی می باشد.
- کنترل دما
- رطوبت را تنظیم کند
- سرعت و جهت حرکت هوا را کنترل کند
- تصفیه هوا با استفاده از فیلتر کردن آن
خود هواساز گرمایش یا سرمایش مستقل ایجاد نمی کند، بلکه حاوی کویل (لوله) آب سرد و گرم است که آب سرد و گرم آن توسط دستگاه های دیگری مانند چیلر، بویلر و ... تولید و به هواساز ارسال می شود.
و سپس هوای افزایش یا کاهش داده شده در این فرآیند به کانال ها فرستاده می شود تا در اتاق پخش شود.
انواع هواساز معمولی
از نظر نوع فن
انواع هواساز با توجه به نوع آرایش فن به دو نوع هواساز فن مکنده و هواساز فن دمنده طبقه بندی می شوند.
در نوع مکش، فن هوا را از طریق جعبه میکس و کویل ها مکیده و به کانال های توزیع می فرستد که این فرایند به دو صورت عمودی و افقی انجام می شود.
در نوع مکش، قسمت قبل از پروانه دارای فشار منفی (به دلیل مکش پروانه) است.
در نوع فن دمنده، فن هوا را از طریق کویل ها می دمد. (در این نوع قسمت بعد از فن دارای فشار مثبت است)
تفاوت های اصلی بین انواع هواساز بسته به اینکه فن باد می دمد یا می مکد عبارتند از:
- جریان هوای عبوری از روی کویل در حالت دمش نسبت به حالت مکش مبهم تر است و نقاط مختلف سطح کویل اختلاف دمای بیشتری دارند.
- برای ایجاد جریان هوای بهتر در نوع فن باید فاصله بین فن و کویل را بیشتر در نظر بگیریم، بنابراین طول یونیت و همچنین قیمت اولیه یونیت در نوع فن کمی بیشتر خواهد بود.
- اگر بخواهیم هوای تازه را از طریق شیر بای پس وارد واحد کنیم، به دلیل فضای کافی در جلوی فن، به راحتی می توانیم این شیر را در طرح ورودی نصب کنیم.
از نظر نوع کویل آبی یا DX
در برخی از سیستم های تهویه، هواساز به جای داشتن لوله های آب سرد و گرم به کولر گازی (یعنی به جای اتصال به کوره و چیلر)، به پمپ های تهویه مطبوع گرمایش چهار فصل مانند سیستم تهویه GHP یا سیستم تهویه VRF متصل می شود و بر اساس سیکل تبرید فشرده عمل می کند و حاوی مبرد مانند مبرد R-134Aاست، در واقع اواپراتور دستگاه VRF یا GHP را در داخل هواساز که به هواساز نوع DX می گویند متصل و ترکیب می کند.
به این ترتیب مبرد مستقیماً وارد کویل DX سیستم هواساز شده و هوا را خنک و گرم می کند.
اگر چیلر مستقیماً به هواساز متصل باشد (یعنی مدار آب سرد نداشته باشد) به آن پکیج یونیت (پکیج سقفی) می گویند.
نوع جنس دستگاه
جنس فریم دستگاه می تواند فولاد گالوانیزه، استیل یا فولاد ضد زنگ یا آلومینیوم باشد.
نیاز یا عدم نیاز به عایق
وجود عایق صوتی و حرارتی در آن.
نوع موتور فن
نوع موتور الکتریکی متصل به فن (موتور فن معمولی یا اینورتر) و نحوه اتصال آنها به یکدیگر (مستقیم یا تسمه ای یا با گیربکس)
داشتن یا نداشتن تجهیزات کنترل رطوبت هوا
هواساز ها علاوه بر داشتن یا نداشتن دستگاه تنظیم رطوبت هوا، از نظر دستگاه های رطوبت گیر و رطوبت زن نیز به انواع مختلفی تقسیم می شوند.
کویل آب سرد تعبیه شده در داخل هواساز یا کویل DX می تواند در ماه های گرم سال با تقطیر بخار آب به هوا باعث کاهش رطوبت هوا شود.
درست مانند یک پارچ آب (استیل) که وقتی آب داخل آن سرد است، قطرات آب مقطر روی سطح بیرونی آن ظاهر می‌شود، قطرات آب روی کویل‌های حاوی آب سرد تشکیل می‌شود.
اگر در پروژه ای نیاز به اندازه گیری و تنظیم دقیق رطوبت هوا باشد، باید سیستم رطوبت گیر و رطوبت زن در داخل هواساز طراحی و نصب شود.
از نظر تازگی ( فرش بودن یا نبودن)
معمولا 3 سوپاپ در هواساز وجود دارد. دریچه ای برای آوردن هوای تازه از بیرون به هواساز، دریچه ای برای خروج هوا از هواساز به داخل ساختمان و دریچه ای برای بازگرداندن بخشی از هوا به هواساز.
اگر درصد هوای برگشتی ساختمان به هواساز صفر باشد (یعنی شیر هوای برگشت ساختمان به هواساز برداشته شود) و تمام هوای ورودی به هواساز از بیرون (اتمسفر) باشد، به آن فول فرش می گویند.
دستگاه هواساز هایژنیک
نوع فیلترهای استفاده شده در هواساز و سفت بودن دریچه ها و درزهای آن برای جلوگیری از نفوذ هرگونه ذرات آلاینده به محیط داخلی ساختمان، هواساز را به دو دسته معمولی و هایژنیک (بهداشتی) تقسیم می کند.
هایژنیک ها در مکان ها و در مناطق بسیار حساس مانند بیمارستان ها، اتاق های تمیز استفاده می شوند. تصویر زیر نمونه ای از هواساز بهداشتی با فیلترهای هپا و شیرهای قابل تنظیم الکتریکی را نشان می دهد.
هواساز هیت ریکاوری
این نوع هواساز ها در دو طبقه طراحی و ساخته می شوند.
نحوه عملکرد سیستم مطابق شکل زیر به این صورت است که مثلاً در فصل تابستان که دستگاه در حالت خنک کننده کار می کند، هوای خنک شده دستگاه وارد ساختمان می شود (از سمت راست پایین) و هوای تامینی که از ساختمان باز می گردد؛ و دمای آن کمتر از بیرون است وارد هواساز می شود (از بالا سمت راست).
هوای برگشتی وارد مبدل حرارتی صفحه ای می شود و از آنجایی که دمای آن کمتر از دمای هوای ورودی است، ضمن انتقال گرما به مبدل، دمای هوای ورودی را کمی کاهش می دهد.
هوای ورودی که مقداری از گرمای خود را از دست داده است به انرژی کمتری برای خنک شدن نیاز دارد و در نتیجه انرژی از دست رفته در هوای برگشتی بازیابی می شود.
دیدگاه خود را بنویسید